W naszym liceum według autorskich programów nauczania realizujemy naukę z zakresu:
- filozofii i etyki
- kultury i historii żydowskiej z nauką j. hebrajskiego
- dyplomacji w stosunkach międzynarodowych
Filozofia i etyka
Filozofowanie z młodymi ludźmi to zagadnienie zapytujące o potrzebę i sens nauczania filozofii i etyki w ogóle. To pytanie o potrzebę filozoficznej refleksji na temat otaczającej nas rzeczywistości, o wyrobienie nawyku wątpienia i zadawania pytań, o wrażliwość filozoficzną i etyczną. Co więcej, to namysł nad tym, jakiego systemu wartości nauczać biorąc pod uwagę ich wielość i czy możliwa jest ich uniwersalizacja? To także refleksja dotycząca tego, w jaki sposób uczyć zasad i norm etycznych, tak by ich praktykowanie nie zagrażało poczuciu godności i wolności drugiego człowieka?
Wprowadzenie filozoficznych dociekań do edukacji bazuje na jednym celu ogólnym, którym jest wszechstronny rozwój ucznia związany z poznaniem siebie, jak i zmianą podyktowaną byciem w grupie. Wiążą się z nim cele szczegółowe takie jak: wypracowanie umiejętności samodzielnego, krytycznego i twórczego myślenia, czy uwrażliwienie społeczne, moralne i estetyczne. To również praca nad poprawnym formułowaniem myśli i ich spójną argumentacją. Wspólne filozofowanie bazuje także na dialogu, w wyniku którego pojawia się myśl wspólna. Cel stanowi więc nauka kultury myślenia i komunikowania się z innymi.
Nauczanie filozofii i etyki w szkole wydaje się być zatem najprostszym rozwiązaniem zagadki dotyczącej jakości kształcenia i wychowania młodych ludzi. Korzyści płynące z przyjęcia tej perspektywy nie budzą wątpliwości. Przygotowanie młodego człowieka do konstruktywnego funkcjonowania w zastanej i nieustannie zmieniającej się rzeczywistości społecznej, politycznej i kulturowej opiera się wszak na uprzednim jej poznaniu, zrozumieniu i zinterpretowaniu. Jedynie na takim gruncie możliwy jest świadomy wybór i bycie za niego w pełni odpowiedzialnym.
Autorski program nauczania filozofii i etyki opracowany został przez Kamilę Dolatę. Narzędziem przez nią używanym staje się słowo i obraz, dialog i dyskusja. Myśl prezentowana w formie opowiastki filozoficznej na różnorodne tematy, takie jak: „Demon Zwodziciel” Descartesa, „Najlepszy ze światów możliwych” Leibniza, „Gry językowe” Wittgensteina, paradoksy i sofizmaty, pytanie o szczęście, dobro, zło, nieskończoność, tożsamość, zwierzęta, itd., stanowi bodziec do swobodnego wyrażenia siebie. Celem do osiągnięcia jest autonomia myślenia młodego człowieka. Nie bez znaczenia jest bycie w grupie, gdzie łatwo sobie uświadomić istnienie swojego Ja, jak i istnienie Innych, jak również to, że Inni nie myślą tak jak Ja. Owocem filozoficznej medytacji winna stać się sama intelektualna praca, lecz to także poszerzenie horyzontów, otwartość, poznanie nowego czy ekspresja siebie.
Język hebrajski
Program nauczania języka hebrajskiego zakłada położenie nacisku na rozwój świadomości kulturowej, a także ogólny rozwój dziecka, pobudzenie do myślenia, działania, ekspresji, samodzielności oraz pracy w grupie. Głównym celem rozwijania umiejętności językowych jest więc kształtowanie osobowości, otwartości, tolerancji i kultury dziecka, pogłębianie jego wiedzy o otaczającym go świecie oraz wspieranie rozwoju poznawczego i emocjonalnego dziecka. Uczenie się języka obcego jest zbliżone do przyswajania języka ojczystego, kiedy to dziecko najpierw osłuchuje się z językiem, a dopiero później zaczyna się nim posługiwać. Treści nauczania programu są tak dobrane, aby odpowiadały poziomowi intelektualnemu i emocjonalnemu oraz zainteresowaniom dzieci. Zostały uporządkowane w obrębie bloków tematycznych, co ułatwia przyswajanie słownictwa i struktur gramatycznych. Zakres tematów dotyczy bezpośredniego otoczenia dzieci i ich życiowych doświadczeń. Dużym ułatwieniem w nauczaniu tego przedmiotu jest uczestnictwo uczniów w rozmaitych uroczystościach dotyczących kultury żydowskiej i izraelskiej, obchody świąt, gdzie zazwyczaj używa się słownictwa hebrajskiego. Nauczanie języka hebrajskiego ma na celu przede wszystkim motywowanie, zachęcanie, stwarzanie sytuacji sprzyjających odkrywaniu świata, jak i wykorzystywanie naturalnych predyspozycji dziecka do rozwijania umiejętności językowych. Po ukończeniu naszej szkoły podstawowej możliwe jest kontynuowanie nauki w ramach liceum dwujęzycznego dialogu kultur Etz Chaim. Ponadto Program zakłada:
- stopniowe poznawanie podstaw materiału językowego, który będzie stanowił bazę do dalszej nauki,
- motywowanie do nauki języka obcego,
- rozwój kompetencji komunikacyjnej, która ma pozwolić dziecku zaspokoić ciekawość i wytworzyć potrzebę komunikowania się,
- wdrażanie dzieci do pracy w grupie,
- umacnianie wiary dziecka we własne siły i w możliwości osiągania założonych celów,
- rozwijanie wrażliwości estetycznej i moralnej dziecka oraz jego indywidualnych zdolności twórczych.
Autorką programu jest Anna Felińska-Junka.
Dyplomacja w stosunkach międzynarodowych
Jaką rolę w życiu dziecka odgrywają umiejętności miękkie? Umiejętność dyskusji, współpracy, asertywność, kreatywność? Wszyscy zgodzimy się, że bez względu jaką drogę w przyszłość obierze dziecko, czy będą to studia na uczelni wyższej czy prowadzenie własnej działalności, to umiejętności miękkie są potrzebne wszystkim.
10 maja 2019 odbyła się debata “Nic o Was, bez Was”. Wnioski płynące z debaty dobitnie pokazały, jakie są oczekiwania uczniów, czego potrzebują nauczyć się w czasie ich nauki w liceum. Szkoła, ucząca jedynie “wkuwania” materiału i nauczyciel wymagający jedynie twardej wiedzy, powoli, chociaż opornie, odchodzi w niebyt. Wymaganie od ucznia opanowania ogromnego materiału, bez żadnych wskazówek na temat tego, jak efektywnie się uczyć, musi się zmienić. W szkole w XXI wieku, powinniśmy rozwijać kompetencje i umiejętności, takie jak zarządzanie czasem, radzenie sobie z porażką, praca w zespole, tolerancja. Te umiejętności będą realizowane w ramach autorskiego programu: Dyplomacja i stosunki międzynarodowe.
Jako nauczyciele i rodzice, obserwujemy również, że duży nacisk na umiejętności twarde, mierzalne, nie sprzyja rozwijaniu tych kluczowych i ponadczasowych umiejętności uniwersalnych. Wiedza, mimo iż jest bardzo ważna, jest ulotna i zmienna. Jeszcze nie tak dawno mycie rąk uważane było za fanaberię, a dzisiaj mydło jest w każdym domu. Bardzo istotne jest, aby pokazać uczniom jak docierać do rzetelnej wiedzy, jak krytycznie myśleć o tym, co słyszymy w telewizji bądź czytamy w gazetach. Wbrew dobrze nam znanemu powiedzeniu, że prawda leży pośrodku, to każdy z nas ma swoje “prawdy”, racje i przekonania. W tym świecie, mnogości “prawd”, przyjdzie żyć naszym uczniom i naszym zadaniem, nauczycieli i rodziców, jest wyposażenie dzieci w taki wachlarz kompetencji, aby mogły się odnaleźć w otaczającym je świecie.
Dlaczego zatem “Dyplomacja i stosunki międzynarodowe”? Poprzez dyskutowanie na tematy związane ze stosunkami międzynarodowymi, nie tylko zdobywamy wiedzę na temat otaczającego nas świata, ale przede wszystkim ćwiczymy umiejętność kulturalnej, merytorycznej dyskusji. Wystarczy obejrzeć debatę w internecie bądź w telewizji, żeby przekonać się, jak bardzo umiejętność ta kuleje. Jeżeli uczniowie będą ze sobą dużo rozmawiać, dyskutować, wyćwiczą tę umiejętność i będą kształtować nowe standardy debaty publicznej i komunikacji, opartej na zrozumieniu i wzajemnym szacunku. Dlatego w niniejszym programie położony jest nacisk na holistyczny, interdyscyplinarny rozwój dziecka.
